Раните знаци на деменција често се незабележливи

Во светот во кој губењето на меморијата и когнитивните грешки често се гледаат како „знаци на стареење“, препознавањето на раните знаци на деменција може да биде клучно за отклучување на важни патишта за нега  и поддршка.

Раните знаци на деменција често се незабележливи, особено во спорадични случаи на деменцијата. Научните истражувања покажуваат дека промените во структурата на мозокот и невровизуелизацијата може да се препознаат и до 10 до 25 години пред да се појават симптомите кај пациенти со генетска деменција (т. е. оние со генетска мутација поврзана со ризикот од деменција).

Спорадичните случаи на деменција не се толку лесно забележливи, но прегледот од 2022 година во списанието „Алцхајмер и деменција“ нагласува осум рани знаци на деменција кои можат да се појават и до девет години пред медицинската дијагноза.

Во прегледот, научниците ги анализираа податоците од УК Биобанка, која следи повеќе од 500.000 луѓе на возраст од 40 до 69 години, за да ги проучат раните манифестации на невродегенеративни болести – вклучувајќи Алцхајмерова болест, фронтотемпорална деменција и Леви тип ма деменција (исто така позната како деменција на Левиевите тела).

Тие откриле неколку рани знаци на когнитивни и функционални промени кои се чести кај трите типа на деменција. Интересно е тоа што овие преддијагностички знаци беа најочигледни кај пациенти со Алцхајмерова болест, но биле забележани и кај луѓе со фронтотемпорална и Левиева деменција.

Препознавањето на овие знаци може да овозможи рана интервенција во случаи на спорадична деменција, што може да го забави прогресијата на овие исцрпувачки болести.

Експертите ги поделија осумте рани симптоми во две групи: когнитивни и функционални промени.

Когнитивни промени:

1. Флексибилност во размислувањето

Способноста за креативно решавање на проблемите со помош на логиката и разумот опаѓа (на пр. составување загатки, решавање мистерии за убиства, барање алтернативен пат кога вашиот редовен пат е блокиран).

2. Временски одговор

Реакцијата на стимул се забавува (на пр. реакција на сообраќајот што доаѓа, загорениот оброк или дојдовниот телефонски повик).

3. Нумеричка меморија

Способноста да се користи работната меморија за задржување и пресметување на броевите опаѓа (на пример, мерењето на состојките, едноставни математички равенки).

4. Проспективна меморија

Способноста за присетување на информациите или планираните дејства се намалува (на пр., заборавање каде сте ги оставиле клучевите, лекарските прегледи или неодамнешните настани).

5. Визуелна меморија

Способноста за сеќавање на визуелните информации се намалува (на пр., препознавање на позната личност како сосед или препознавање место како вашата локална самопослуга).

Функционални промени

Овие преддијагностички оштетувања во секојдневните функции се пронајдени само кај пациенти со Алцхајмерова болест.

6. Зголемен број на падови
7. Намалена јачина на стисокот
8. Зголемена склоност кон губење на тежината, односно слабеење.

Како да се промовира когнитивната долговечност

Без оглед на вашата возраст, генетика или основно когнитивно здравје, постојат многу навики што можете да ги вклучите во вашата дневна рутина за да помогнете во промовирањето на долговечноста на мозокот.

Се препорачува:

– Редовно посетувајте го вашиот лекар за да ги следите промените во когнитивната функција.
– Земете висококвалитетни додатоци за меморија со научно докажани состојки (како цитиколин – ноотропно биоактивно соединение клинички докажано дека е ефикасно за подобрување на когнитивните пречки).
– Обезбедете доволно длабок и мирен сон.
– Одржувајте здрав состав на телото, крвен притисок и нивоа на шеќер во крвта.
– Јадете урамнотежена исхрана богата со хранливи материи кои се корисни за мозокот.
– Останете физички и социјално активни.
– Избегнувајте ги променливите ризици од деменција.

Што не треба да правите:

– Не пушете цигари.
– Не пијте претерано алкохол.