Управување со кризи на Светскиот економски форум во Давос

Големото семејство на самитот во Давос во понеделник се враќа на вообичаеното зимско опкружување. Бујните зелени алпски пасишта што ја оформија пролетната средба во мај 2022 година се повторно зимско бели како и обично. Сепак, темите на дискусија речиси и не се променети: војната во Украина и нејзините ефекти врз глобалната економија веројатно повторно ќе ја одредат агендата на Светскиот економски форум (СЕФ 2023) во швајцарскиот алпски град оваа година.

На состанокот во Давос ќе присуствуваат светски лидери во политиката и бизнисот, познати личности и истакнати општествени активисти. Тоа доаѓа во време кога глобалната економија е под огромен притисок од високата инфлација, енергетската криза, прекините на снабдувањето поврзани со војната и повторното оживување на пандемијата COVID-19 во Кина.

„Економските, еколошките, социјалните и геополитичките кризи се спојуваат за да создадат крајно непредвидлива и неизвесна иднина“, им рече на новинарите Клаус Шваб, основач на WEF. „Годишниот состанок во Давос треба да помогне да се осигураме дека одговорните нема да останат заглавени во кризно размислување“.

Основачот на СЕФ Клаус Шваб сака да бара решенија за различните кризи со учесниците во Давос.

Лидерите од повеќе од 50 земји ќе се соберат на петдневниот состанок, на тема „Работиме заедно во фрагментиран свет“. Меѓу нив се федералниот канцелар Олаф Шолц, претседателката на Комисијата на ЕУ Урсула фон дер Лајен и премиерот на Шпанија Педро Санчез.

Се очекуваат и некои неодамна избрани претставници како што се претседателот на Јужна Кореја Јун Сук-Јол, претседателот Густаво Петро од Колумбија и претседателот Фердинанд Маркос Џуниор од Филипините. Африканските делегации се предводени од претседателите Кирил Рамафоса од Јужна Африка и Самиа Сулуху Хасан од Танзанија.

Од САД доаѓаат специјалниот пратеник на претседателот Бајден за климатски прашања, Џон Кери и трговскиот претставник Кетрин Таи. Покрај 56 министри за финансии, повеќе од кога било досега, во Давос се очекуваат и 19 директори на централни банки.

Нема учесници од Русија. СЕФ ги прекина врските со нив по нападот врз Украина во февруари 2022 година. Самата Украина и оваа година ќе испрати делегација од висок калибар. Од безбедносни причини организаторите не соопштуваат детали.

Годинава затворено ќе остане и руското претставништво во Давос.

53-та средба во Давос се одржува за време на најтешките економски превирања во последните години. Шефот на Меѓународниот монетарен фонд, Кристалина Георгиева, предупредува дека една третина од сите економии оваа година би можеле да бидат погодени од рецесија.

Војната во Украина и последователните западни санкции против Русија доведоа до недостиг на енергија без преседан. Иако се чини дека инфлацијата го достигна врвот на развиените пазари како што се САД и Еврозоната, таа останува на натпросечно ниво.

Ова ги принудува централните банки на агресивно зголемување на каматните стапки. За возврат, високите каматни стапки доведуваат до повисоки трошоци за рефинансирање во фаза на стагнација на раст и го зголемуваат ризикот од глобална должничка криза.

Ова важи и за африканскиот континент. Според Светска банка, сегашната економска криза може да доведе до дополнително зголемување на сиромаштијата во субсахарска Африка. 60 отсто од најсиромашните во светот веќе живеат во овој регион.

Во најновата годишна проценка на ризикот на СЕФ, зголемените глобални трошоци за живот предизвикани од пандемијата и руската инвазија на Украина беа наведени како главен непосреден ризик. Тесните грла во енергетските извори и храната се очекува да продолжат уште две години.

Претседателот на Форумот Борге Бренде изјави: „Средбата во Давос се одржува во позадина на најкомплицираната геополитичка и глобална економска ситуација во последните децении. Влогот е навистина голем за глобалната економија, која се обидува да ја надмине глобалната рецесија, забавувањето на растот, високата инфлација и да избегне зголемен долг“.

За прв пат од избувнувањето на пандемијата COVID-19 во 2020 година, самитот во Давос се враќа на својот вообичаен зимски датум на традиционалното место на конференцијата. Во 2021 година самитот се одржа во зима, но само виртуелно. Минатата година настанот беше преместен во мај.

Поради преселувањето, многу гости од врвна класа не можеа да присуствуваат поради конфликти во распоредот. Оваа година, WEF ја има најголемата посетеност досега, со 1.500 деловни лидери кои се очекува да присуствуваат – вклучувајќи 600 извршни директори од некои од најголемите светски компании.