НАЈГОЛЕМИОТ ПОРАЗ НА ПУТИН – Готово е, на Европа повеќе не и треба Русија!

Сите оценки на Путин во врска со економската војна пропаднаа, а тој трајно и непоправливо ја ослабна позицијата на Русија на глобалниот економски план.

Поголемиот дел од изминатата година, од неговата инвазија на Украина на 24 февруари минатата година, рускиот претседател Владимир Путин се потпира на неговата наводна енергетска семоќ, држејќи ја глобалната економија заложник на неговите хирови. Од минатото лето, Путин го прекина снабдувањето на Европа со природен гас, надевајќи се дека Европејците, замрзнувајќи без греење во текот на зимата, ќе се свртат против нивните власти и ќе ја оневозможат континуираната поддршка од Запад за Киев.

Заканата беше навистина силна – во 2021 година во Европа беа извезени неверојатни 83 отсто од рускиот гас. Вкупниот глобален извоз на Русија од 7 милиони барели нафта дневно и 200 милијарди кубни метри гас од гасоводот годишно претставува околу половина од федералните приходи на земјата. Уште поважно, рускиот извоз на стоки одигра клучна улога во глобалните синџири на снабдување – Европа се потпираше на Русија за 46 отсто од вкупното снабдување со гас, со споредливи нивоа на зависност од други руски производи, вклучувајќи метали и ѓубрива.

Но, сега, како што се приближува годишнината од инвазијата на Путин, јасно е дека Русија трајно ја изгубила поранешната економска моќ на глобалниот пазар, се вели во деталната анализа на Форин полиси. Благодарение на невообичаено благата и топла зима во Европа, притисокот на Путин за максимална моќ се намали и најголемата жртва на коцката со гас на Путин – како што некои предвидеа есента – беше самата Русија. Моќта на Путин кога станува збор за природниот гас сега ја нема бидејќи на светот – и што е најважно, на Европа – повеќе не му е потребен руски гас.

Далеку од замрзнување до смрт, Европа многу брзо успеа да обезбеди алтернативни снабдувања со гас со префрлање на глобалниот пазар за течен природен гас (LNG). Ова вклучува околу 55 милијарди кубни метри од САД, што е два и пол пати повеќе од предвоениот извоз на LNG на САД во Европа. Заедно со зголеменото снабдување од обновливите извори, нуклеарните извори и сега веќе обновениот јаглен, овие алтернативни залихи ја намалија зависноста на Европа од рускиот гас на 9 отсто од вкупниот увоз на гас. Поточно, Европа сега купува повеќе LNG отколку што некогаш купила руски гас.

Нема зима што се однесува до гасот

Понатаму, невообичаено топла зима во Европа значи дека не само што се избегнати најлошите сценарија, туку и дека полните резервоари за складирање во Европа едвај се потрошени и залихите може да се пренесат во следната зима. Германските резервоари за складирање беа наполнети со рекордни 91 отсто во јануари, во однос на 54 отсто минатата година, што значи дека Европа ќе треба да купува значително помалку гас во 2023 година отколку во 2022 година.

Импликациите од тоа се огромни. Европа сега има обезбедено доволно снабдување со енергија барем до 2024 година, што и дава доволно време за поевтини алтернативни залихи на енергија – и обновливи извори и транзициски горива – да бидат целосно оперативни и оперативни. Ова вклучува увоз на дополнителни 200 милијарди кубни метри годишно во капацитет за извоз на LNG до 2024 година, доволно за целосно и трајно да ги замени руските 200 милијарди кубни метри годишно снабдување со гас еднаш засекогаш.

Понатаму, деновите на глобално скапата енергија поради намалувањето на руското снабдување завршија засекогаш, оценува Форин полиси. Со помалата очекувана европска побарувачка за LNG, Кина се оттргнува од глобалниот LNG кон домашните извори. Заедно со брзо растечката понуда на LNG, не е изненадување што пазарот за фјучерс договори – испораката се реализира во иднина по цена договорена денес – за гасот сега создава цена на гасот, така што ќе биде поевтин од предвоениот нивоа на цени во годините што доаѓаат.

Путин, од друга страна, нема повеќе опции и начини да го замени својот поранешен примарен клиент, имено Европа, со некој друг. Тој сега открива на потешкиот начин дека на потрошувачите им е многу полесно да ги заменат недоверливите добавувачи на стоки отколку добавувачите да најдат нови пазари. Путин веќе практично нема никаков профит од продажбата на гас, бидејќи неговите предвоени испораки на гасоводот од 150 милијарди кубни метри гас во Европа се заменети со 16 милијарди кубни метри за Кина и блага добивка од продажбата на LNG на глобалниот пазар едвај доволно за покривање на трошоците.

Едноставно кажано, нема пазари каде што Путин би можел да го надомести недостигот од 150 милијарди кубни метри – Кина нема да го има капацитетот на гасоводот потребен за да прими повеќе гас најмалку уште една деценија, и во секој случај претпочита домашни извори на енергија и набавки од поголем број извори, додека заостанатата технологија на Русија го оневозможува зголемувањето на извозот на LNG поради бавното производство.

Колапс на енергетската позиција

Се намалува и влијанието на Путин кога станува збор за нафтата. Помина времето кога стравувањата дека Путин ќе ги повлече руската нафта од пазарот предизвикаа цените на нафтата вртоглаво да пораснат за 40 отсто за две недели. Кога, како одговор на минатомесечното ограничување на цената на нафтата на Г7, Путин објави забрана за извоз на 1 февруари во земјите што го прифатија плафонот на цената на нафтата, цените на нафтата всушност паднаа. А причината за тоа е што сега е очигледно дека светот повеќе не зависи од нафтата на Путин.

Нафтениот пазар се врти во корист на купувачите, а не на продавачите, поради зголемената понуда и тоа е повеќе од доволно за да се компензира евентуалниот пад на руското производство на сурова нафта. Во декември, рускиот вицепремиер Александар Новак изјави за руските медиуми дека владата е подготвена да го намали производството на сурова нафта до 700.000 барели во 2023 година. Цените на нафтата сега се пониски отколку пред војната во Украина, а само во втората половина на 2022 година понудата се зголемува за 4 милиони барели дневно од производители како што се САД, Венецуела, Канада и Бразил.

Со уште повеќе нови испораки кои се очекуваат оваа година, целата изгубена руска сурова нафта ќе биде беспрекорно и лесно заменета во рок од само неколку недели. Но, овој пат, Путин не може да ја принуди Саудиска Арабија да дојде на помош со драстично намалување на производните квоти на производителите од групата ОПЕК +, како што направи минатиот октомври, а тоа е затоа што САД сега ги паузираат клучните саудиски трансфери на оружје и технологија на зголемената меѓународна контрола на значителниот вишок на неискористени капацитети на групата ОПЕК+.

Моќта на Путин, исто така, еродираше бидејќи ограничувањето на цената на Г7 го осудува на губитничка позиција, што ја поткопува енергетската позиција на Русија без разлика што прави рускиот претседател. Кина и Индија, без експлицитно да учествуваат во концептот на капата, сепак го искористуваат за да постигнат цврст договор со Русија за попусти до 50 проценти, па иако Индија купува 33 пати повеќе руска нафта отколку што направи пред една година, Русија не остварува голем профит со оглед на трошоците за производство поради поскапиот транспорт во исто време, ако Путин уште повеќе го намали производството, како што се закани дека ќе стори, тој ќе изгуби глобално важен дел од нафтениот пазар, кој долго време беше негова опсесија, поради се позаситениот пазар на нафта и дополнителното опаѓање на неговиот сопствени приходи во време кога веќе е „гладен“ за готовина.

Тој никогаш повеќе нема да може да предизвика таков хаос

Дури и другите стоковни средства на Путин се потрошени. Неговата стратегија да ја користи храната како оружје неславно пропадна кога дури и неговите номинални сојузници се свртеа против него, а на одредени пазари на метал со историски доминација од Русија, како што се никел, паладиум и титаниум, купувачите кои се плашеа од уцена во комбинација со повисоки цени, го забрзаа враќањето на бизнис во претходните области и оживеа заспаните јавни и приватни инвестиции во клучните синџири за снабдување со минерали и проекти за рударство.

Тие се главно во Северна и Јужна Америка и Африка, каде што има многу неискористени минерални резерви. Всушност, на неколку клучни пазари за метали, како што се кобалт и никел, вкупното производство на нови рудници што ќе се отворат во следните две години ќе создаде повеќе од доволно снабдување за трајно да ги замени руските метали во глобалните синџири на снабдување.

Неуспешните економски стратегии на Путин се уште еден збир на погрешни проценки кои треба да се додадат на растечката листа на такви, од неговото потценување на граѓаните на Украина кога станува збор за одбраната на нивната земја, до неговото потценување на колективното единство и волјата на Западот. Но, се разбира, неуспешната економска и енергетска војна на Путин не беше без последици. Прелевањето на кризата погоди многу животи, ги трансформираше синџирите на снабдување, ги промени трговските текови, а потрошувачите сè уште го чувствуваат влијанието на повисоките цени бидејќи на новосоздадените пониски цени им треба одредено време да циркулираат низ економијата.

Сепак, важно е дека крајот на сето ова е на повидок. Путин никогаш повеќе нема да биде во позиција да предизвика таков хаос и нарушување на глобалната економија бидејќи трајно ги ослабна најсилните и најважните средства на Русија – моќта на нејзиниот енергетски и стоковен сектор – до точка на непоправливост. Војната на бојното поле се уште трае, но барем на економски план победата е на повидок, се заклучува во анализата на Форин полиси.