Онлајн продажба на портрет на Хитлер во Хрватска, антифашистите се бесни и размислуваат за пријава: „Се уште има луѓе кој сакаат да го чуваат дома“

Алијансата на антифашистички борци и антифашисти (САБА РХ) потврди дека добила дојава од граѓани дека на порталот aukcije.hr се продава „уметничко дело“ – портрет на Адолф Хитлер, а врз основа на тоа размислуваат да поднесат пријава до надлежните институции.

Портретот на Адолф Хитлер веќе неколку месеци се рекламира на порталот aukcije.hr, а продажбата на ова дело, наводно поттикната од „уметничкиот менаџмент“, веќе неколку пати е продолжена по истекот на неколкуте досега одржани аукции.

„Очигледно е дека сè уште има луѓе кои сакаат на својот ѕид дома да имаат слика од некој кој очигледно е нивен миленик, кој ги инспирира и со кој идеолошки се согласуваат. Тоа се очигледно симпатизери на Адолф Хитлер, а веројатно и на неговата идеологија“, изјави за Хина претседателот на САБА, Фрањо Хабулин.

Тој додаде дека го осудуваат појавувањето на вакви слики на интернет аукцијата, како и знаци и симболи поврзани со фашизмот и нацизмот. „Многу сериозно ќе го разгледаме добиениот предлог за поднесување пријава“, заклучи Хабулин.

Од друга страна, вреди да се истакне описот и мотивите за продажбата на портретот на Хитлер наведени во описот на понудувачот под името Даданти во 2015 година, кој исто така истакнува дека „оваа аукција може да се подигне и лично во Сплит“.

Тој објаснува дека портретот на Хитлер е направен со комбинирана техника – темпера, мастило, маслен пастел и масло на хартија-хамер и дека е непроменет и потпишан.

Купувачот ќе добие информации за хрватскиот автор и промотивни материјали од неколку негови самостојни изложби во пратката или при подигање на сликата, тоа е нагласено во описот во кој продавачот нуди и своевидно одрекување во согласност со законот или политичка коректност.

„Лична работа на купувачот е за каква цел ќе се користи сликата“

Тој наведува дека се работи за „експериментална продажба со цел тестирање на пазарот, по што ќе следи елаборат и научен труд од областа на уметничкото (уметничко – оп.а.) менаџмент“.

„Намерата на сликата не е да поттикнува омраза или да промовира политичка идеологија. Тоа е едноставно еден од авторските портрети на историски личности (вклучувајќи ги Тито, Мусолини, Сталин, Павелиќ, Јасер Арафат и други). Лична работа на купувачот е за какви цели ќе се користи сликата“, се наведува во описот на делото.

Од друга страна, во условите за продажба и предупредувањата се наведува дека доколку продавачот не навел поинаку во описот на артиклот, се смета дека предметот е исправен и целосен и дека „продавачот не е правно лице, па затоа ЕУ за него не важат одредбите за заштита на потрошувачите“.

Дополнителни објаснувања за спорната продажба на портретот на Хитлер имаше од корисничката поддршка на aukcije.hr. Според апликацијата на корисникот, претходно проверивме дали имало слични ситуации во Хрватска и наидовме на случај од 2017 година во кој се споменува и мислењето на полициската управа во Меѓимурје, истакнува aukcije.hr.

Поточно, во тој случај станува збор за контроверзната продажба на портретите на Хитлер и Анте Павелиќ на саемот во Чаковец, за што локален член на СДП ја иницира дискусијата. „Полицијата постапува врз основа на пријавите на граѓаните и ја проценува секоја ситуација поединечно“, изјави тогаш портпаролот на ЈП „Меѓимурје“, а пренесуваат весниците во Меѓимурје.

Продавачот се повикува на уметничката слобода

Во случај на продажба на портретот на Фирерот на aukcije.hr, следуваат дополнителни објаснувања од службата за корисници на порталот.

„На нашето прашање, продавачот се повика на уметничката слобода и објасни дека сликата ја насликал хрватски сликар како дел од серијата портрети на историски личности.

Затоа, во овој случај, решивме да направиме исклучок и го предупредивме продавачот дека со оставање на артикалот на продажба, го прифаќа ризикот секој посетител на aukcija.hr да поднесе пријава против него за „нарушување на јавниот ред и мир“ , на што надлежните служби ја оценуваат секоја ситуација поединечно (податоци од досегашната практика)“, посочуваат во одговорот за Хина.

Тие исто така напоменуваат дека според правилата за продажба на aukcije.hr, забрането е да се продаваат реплики (копии) на предмети кои содржат ознаки и амблеми на фашистички, нацистички и сродни криминални идеологии, држави, организации, партии, движења, здруженија и идеи за кои се смета дека поттикнуваат насилство, дискриминација и нетолеранција.

Истовремено, може да се продаваат оригинални, колекционерски, предмети од историскиот период на кој се однесуваат. Додаваат и дека за сите предмети ставени на продажба единствено одговорен е продавачот, кој со ставањето на делото на продажба изјавува дека продажбата е во согласност со законските прописи.

Завршниот коментар за онлајн продажбата го даде и известувачот за овој случај, кој сакаше да остане анонимен. „Како граѓанин на општество засновано на антифашизам, тажно е што предметите со теми и симболи на фашизмот и Хитлер сè уште се продаваат слободно во земја чие население било десеткувано од споменатата идеологија.“