Некои Украинци денеска за прв пат го слават Божиќ: Повеќе не можеме да бидеме дел од рускиот свет

Украинците обично го слават Божиќ на 7 јануари, како и Русите. Но, не оваа година, или барем не сите. Некои православни Украинци одлучија да го прослават Божиќ на 25 декември, како и многу христијани ширум светот. Да, тоа има врска со војната, и да, тие имаат благослов од нивната локална црква.

Идејата да се прослави раѓањето на Исус во декември се сметаше за радикална во Украина до неодамна, но руската инвазија промени многу срца и умови.

Изборот на датумот има јасни политички и религиозeн призвук во нација со ривалски православни цркви и каде што малите промени во ритуалот можат да имаат моќно значење во културната војна која се одвива паралелно со размената на оган на фронтот.

За некои луѓе, промената на датумот претставува одвојување од Русија, нејзината култура и религија. Луѓето во едно село на периферијата на Киев неодамна гласаа за промена на датумот на прославување на Божиќ.

„Она што започна на 24 февруари, целосната инвазија, е будењето и разбирањето дека повеќе не можеме да бидеме дел од рускиот свет“, рече Олена Палиј, 33-годишна жителка на Бобриција.

Руската православна црква, која тврди дека има суверенитет над православието во Украина, и некои други источни православни цркви сè уште го користат стариот јулијански календар. Божиќ паѓа 13 дена подоцна на тој календар, на 7 јануари, отколку на Грегоријанскиот календар што го користат повеќето цркви и секуларни групи.

Синодот на Украинската православна црква во октомври донесе декрет според кој ректорите на локалните цркви можат да го изберат датумот заедно со нивните конгрегации, велејќи дека одлуката следела пo долги години дискусии, но и дека е резултат на воени околности.

Во Бобриција, некои членови на верата промовираа промени во локалната црква, која неодамна стана дел од Православната црква на Украина, без врски со Русија. Кога гласањето беше спроведено минатата недела, 200 од 204 луѓе рекоа дека го усвојуваат 25 декември како нов ден за прослава на Божиќ.

„Ова е голем чекор бидејќи никогаш во нашата историја не сме имале исти датуми за славење Божиќ во Украина со целиот христијански свет. Бевме разделени цело време“, рече Роман Иваненко, локален функционер во Бобриција и еден од промоторите на промената. Со префрлањето, рече тој, тие ја „раскинуваат оваа врска“ со Русите.

Како и во целиот регион на Киев, неделното утро во Бобриција започна со звукот на сирените, но тоа не ги спречи луѓето да се соберат во црквата за првпат да присуствуваат на Божиќната миса на 25 декември. На крајот, нема пријавени напади во главниот град.

„Ниту еден непријател не може да го одземе празникот затоа што празникот се раѓа во душата“, рече пречесниот Ростислав Корчак во својата проповед, при што повеќе ги употреби зборовите „војна“, „војници“ и „зло“ отколку „Исус Христос“.

65-годишната Ана Незенко ја посетува црквата во Бобриција секој Божиќ, откако беше инаугурирана во 2000 година, иако секогаш на 7 јануари. Таа рече дека не се чувствувала чудно во неделата.

„Најважно е дека Бог се раѓа во срцето“, рече таа.

Во 2019 година, вселенскиот патријарх Вартоломеј и додели целосна независност или автокефалност на Православната црква на Украина. Украинците кои се залагаа за признавање на националната црква во исто време со политичката независност на Украина од поранешниот Советски Сојуз, долго време бараа такво одобрение.

Руската православна црква и нејзиниот водач, патријархот Кирил, жестоко протестираа против овој потег, велејќи дека Украина не е под јурисдикција на Вартоломеј.