Кина ја губи титулата “светска фабрика”, а ова се петте нови топ локации

Подемот на Кина како „светска фабрика“ траеше четири децении и водеше во ера на глобализација и интегрирани синџири на снабдување. Но, таа фасада почна да се руши околу 2018 година, откако поранешниот американски претседател Доналд Трамп започна трговска војна против источноазискиот гигант. Ова, пак, ги поттикна инвеститорите да ги преоценат нивните геополитички ризици

Додека некои инвеститори преселија делови од нивните производствени капацитети надвор од Кина за време на Доналд Трамп, всушност пандемијата и кинеската нулта стапка на КОВИД ја поттикна важноста да не зависиме од една земја за потребите на производството, пишува Business Insider.

„Геополитичките тензии сами по себе не резултираа со тоа ниво на преуредување на синџирите на снабдување, но Ковидот секако додаде масло на огнот“, изјави Ашутош Шарма од фирмата за истражување на пазарот Форестер за Business Insider претходно во декември.

А последиците од трговската војна се уште се чувствуваат.

Претседателот Џо Бајден не ги спречи зголемувањето на царините на Трамп за Кина, всушност во октомври воведе контрола на извозот на поморска опрема во фабрики во кинеска сопственост кои произведуваат напредни логички чипови. Ова дополнително го оптоварува веќе затегнатиот однос.

За да се движите низ оваа комплицирана мрежа на трговски тензии меѓу САД и Кина, мултинационалните компании повеќе од кога било бараат да ги заштитат своите деловни ризици.

Еве пет земји каде се движат синџирите на снабдување.

Индија
Огромна земја со младо население, Индија е природна алтернатива на Кина како фабрика во светот.

Особено, бидејќи населението на Индија треба да го надмине кинеското и да стане најнаселена земја во светот во 2023 година, се наведува во соопштението на Министерството за економија и социјална заштита на ОН во јули.

Технолошкиот гигант Apple, на пример, веќе пресели дел од своето производство на iPhone во индиските држави Тамил Наду и Карнатака, а исто така истражува да го пресели своето производство на iPad во јужноазиската земја. Аналитичарите на JP Morgan очекуваа Apple да префрли 5 отсто од своето производство на iPhone 14 во Индија до крајот на 2022 година, напишаа тие во септемвриската белешка. Тие предвидуваат дека секој четврти iPhone ќе се произведува во Индија до 2025 година.

Индија има голем број на работна сила, долга историја на производство и владина поддршка за поттикнување на индустријата и извозот. Како резултат на тоа, многумина истражуваат дали индиското производство е остварлива алтернатива за Кина, изјави за Insider Џули Гердеман, извршен директор на платформата за управување со ризик од синџирот на снабдување, Everstream.

Сепак, тој потег е полесно да се каже отколку да се направи.

Индискиот премиер Моди работи на привлекување странски директни инвестиции откако ја презеде функцијата во 2014 година, испраќајќи ги странските директни инвестиции на рекордни 83,6 милијарди долари во последната фискална година, покажуваат податоците на владата.

Но, значајни пречки сè уште постојат, и иако индиската влада ги охрабрува странските инвеститори, сепак е потешко да се води бизнис во земјата отколку во Кина, делумно поради бирократијата и многубројните засегнати страни кои го продолжуваат донесувањето одлуки.

Виетнам
Како комунистичка земја, Виетнам исто така минува низ брзи економски реформи од 1986 година.

Реформите вродија со плод, трансформирајќи го Виетнам од „една од најсиромашните нации во светот во економија со среден приход за една генерација“, објави Светската банка во ноември 2022 година.

Виетнам привлече повеќе од 31,15 милијарди долари за странски директни инвестиции, што е за 9 отсто повеќе од минатата година, според државниот министер за планирање и инвестиции. Околу 60 отсто од инвестициите одат во производниот и преработувачкиот сектор.

Клучните предности на Виетнам се во производството на облека, обувки и електроника и електрични апарати.

Освен во Индија, технолошкиот гигант Apple веќе пресели некои делови од производството на iPhone во Виетнам, а истото би требало да се случи и со MacBook.

Други компании кои ги преселија своите производствени линии од Кина во Виетнам се Најк, Адидас и Самсунг.

Тајланд
Како втора по големина економија во Источна Азија, Тајланд е производствен центар за автоделови, возила и електроника за мултинационалните компании како Sony и Sharp,

Во 2019 година, Sony објави дека ја затвора својата фабрика за паметни телефони во Пекинг во 2019 година за да ги намали трошоците и да префрли дел од своето производство во Тајланд. Истата година Шарп соопшти дека преместува делови од своето производство на печатачи во Тајланд поради трговската војна меѓу САД и Кина.

Дури и компаниите со седиште во Кина преместуваат делови од нивните синџири на снабдување во Тајланд. Производителот на соларни панели како шангајскиот JinkoSolar го преместува своето производство во Југоисточна Азија за да ги искористи пониските трошоци и да избегне геополитички тензии, објави South China Morning Post во јули 2022 година.

„Тоа е повеќе стратегија за да се добие пристап до пазарите“, рече Жуанг Јан, претседател на Canadian Solar, на настан во индустријата во јули, објави SCMP.

Странските директни инвестиции тројно се зголемија на 455,3 милијарди тајландски бати, или 13,1 милиони долари, во периодот од 2020 до 2021 година, објави тајландскиот Одбор за инвестиции во февруари оваа година.

Бангладеш
Дури и пред пандемијата да го осакати кинескиот производствен сектор, Бангладеш беше ѕвезда во подем во секторот за производство на облека.

Разликата во трошоците е голема, при што просечната месечна плата на еден работник во Бангладеш е 120 долари, или помалку од една петтина од 670 долари што работникот ги зема дома во производниот центар Гуангжу во јужна Кина, изјави за Business Insider сопственикот на бангладешскиот производител на облека Деним Експерт.

„Понатаму, зголемените трошоци за материјали ги принудуваат компаниите за облека да бараат алтернативни дестинации како Бангладеш каде нивните производствени трошоци се релативно ниски“, рече Удин.

И покрај уривањето на згради од висок профил, во кои загинаа најмалку 1.132 луѓе во април 2013 година и ја нарушија репутацијата на Бангладеш за заштита при работа, нејзината конфекциска индустрија е клучен столб на економијата на Бангладеш, која сочинува речиси 85 отсто од пратките или над 42 милијарди американски долари од извозот на земјата во 2021. Земјата е исто така втор најголем извозник на облека во светот, по Кина.

Бангладеш сега работи на привлекување инвеститори надвор од конфекцискиот сектор, вклучувајќи ги фармацевтските производи и агро-преработката.

Малезија

Во изминатите неколку години, Малезија ги „мери“ можностите наведени со преместувањето на производството од Кина.

Веќе постигна одреден напредок со преместување на најмалку 32 проекти од Кина во Малезија, соопшти Управата за развој на инвестиции на Малезија во јули 2020 година. Телото не даде конкретни детали за проектите или компаниите што се преселиле.

Сепак, дури и пред пандемијата, технолошките инвестиции во Малезија растеа поради пониските трошоци за работна сила и трговските тензии меѓу САД и Кина. Големите зделки во последниве години вклучија инвестиција од 339 милиони долари од американскиот гигант за чипови Micron во текот на пет години, почнувајќи од 2018 година.

Приливот на странски директни инвестиции во Малезија достигна петгодишен максимум од 48,1 милијарди американски долари во 2021 година, а главните придонесувачи се производството на електроника и возила, според официјалните владини информации.