Кој е американскиот “играч” кој ги закопа сите воени планови на Путин? Тие го средиле и Бин Ладен!

Револуционерниот развој на настаните го промени балансот на силите и практично ги лиши Русите од изгледите да го завршат конфликтот во нивна корист

Предноста на Украина во конфликтот со Русија во голема мера се заснова на користење на напредни технолошки достигнувања, чиј водечки снабдувач е американската компанија Палантир. Благодарение на технологијата, како и соработката со аналитичарите на НАТО, украинските вооружени сили можат да ги следат движењата на непријателот, да ги предвидат нивните акции и да симулираат борбени стратегии.

Како тоа всушност функционира беше опишано од Дејвид Игнатис во колумна од два дела во Вашингтон пост, кој во Киев откри дека вооружените сили ја користат најнапредната технологија за разузнавање и стратегиско моделирање што некогаш била користена во претходните војни. Според Вашингтон пост, револуционерниот развој го промени балансот на силите со предност на страната на Украина и практично ја лиши Русија од можноста да го заврши конфликтот во нејзина корист.

„Моќта на напредните алгоритамски борбени системи е таква што предноста што ја создава може да се спореди со предноста на тактичкото нуклеарно оружје во однос на конвенционалните“, призна Алекс Карп, директор на компанијата за развој на софтвер Палантир доставена до Украина. Како главен снабдувач на технологија во Украина, Палантир тесно соработуваше со ЦИА за прашањата против тероризмот од нејзиното основање во раните 2000-ти, а критичарите предупредија дека американската влада ја користи технологијата на компанијата за сомнителни цели и ја користи за да влезе во приватноста граѓаните.

Само во 2019 година, Вашингтон пост објави дека американската имиграциска полиција ги користи пронајдоците на Палантир за да ги пронајде нерегистрираните странски државјани. Некои активисти се прашуваат дали врските меѓу Палантир и американските власти се премногу блиски и дали владата има пристап до премногу информации благодарение на нејзината соработка со технолошкиот гигант, но Алекс Карп одговара на критиките. „Ние создаваме софтвер кој ги прави САД и нивните сојузници посилни и горди сме на тоа.“

Според неофицијални податоци, софтверот Палантир бил тој што овозможил да се пронајде водачот на Ал Каеда, Осама бин Ладен. Еден од главните иницијатори за употреба на вакви технологии во Пентагон беше генералот Марк Мили, кој беше началник на Генералштабот на американската армија од 2015 до 2019 година. Фрустриран со застарените системи кои не го проценуваа соодветно нивото на подготвеност на одреден тим за операција, Мили се обиде да го поправи овој недостаток со воведување напредни технологии во неговиот оддел.

Во војната во Украина, експертите на Палантир создадоа алгоритам кој препознава модели на руски тенкови од сателитски снимки на ист начин како што алгоритмите за препознавање лица можат да идентификуваат одредена личност. Алгоритмите овозможуваат препознавање тенкови и артилерија, дури и ако се меѓу дрвја покриени со снег или под грмушки во мочурливи области.

Според интервјуираните на Вашингтон пост, аналитичарите на НАТО надвор од Украина одредуваат каде е непријателот и кое оружје најдобро се користи против него во моментот, а потоа ги известуваат овие информации до украинските специјални сили. Токму најновите случувања им помогнаа на Украинците да го добијат Херсон како најголема победа во војната, бидејќи нивната армија знаеше каде се движат руските трупи и можеше да ги нападне со висок степен на точност.

Клучни за оваа операција беа податоците на Палатир, кои НАТО ги обработуваше надвор од земјата, а потоа беа испратени до украинските команданти. Водени од добиените информации, украинските вооружени сили тргнаа во офанзива и ги спречија одбранбените маневри на непријателот, што го потврди и министерот за дигитална трансформација на Украина, Михаило Федоров, кој рече дека системот за елиминација на Русите бил особено корисен за време на ослободителните операции во близина на Керсон, Изум, Харков и Киев.

Но, и покрај напредната технологија, луѓето сè уште се најважните учесници во војната во Украина. За да дознае во каква состојба се се поблиску до испраќање на фронтот, новинар на Пост посети камп за обука на североистокот на Англија, каде во тој момент украински регрути беа на петнеделна обука.

Се испостави дека значителен дел од нивниот тренинг бил посветен на тоа како да напаѓаат и бранат ровови, да се загреваат, да ги заштитат влажните стапала од смрзнатини и инфекции. За да не се изгубат во вистинска битка, борците два дена биле испраќани во ровови длабоки 120 сантиметри, исполнети со кал и вода, како да се во околината на Бахмут. Вештачки артилериски оган грмеше над главата, а гнили животински трупови беа расфрлани во близина за да се создаде атмосфера на сеприсутна смрт. Британскиот потполковник Џон Харис, кој ја води обуката, накратко ја формулирал задачата на украинските војници: „Научете како да преживеете и како да ги победите Русите“. Игнатиус ја забележува парадоксалната природа на конфликтот во Украина: тој комбинира долготрајна рововска војна, која потсетува на Првата светска војна и употреба на најнапредните технологии.

Сепак, како што забележува Дејвид Игнатис, негативната страна на технолошкиот напредок е тоа што може да биде искористена од авторитарни и тоталитарни режими. Алгоритмите кои и овозможуваат на Украина да ги идентификува и уништи руските тенкови не се многу различни од оние што ги користат кинеските власти за да ги контролираат своите граѓани. Развиената култура на приватно претпријатие останува предност за западните земји во однос на автократиите како Русија и Кина, се додека самите претприемачи споделуваат демократски вредности.

Затоа, забележува Игнатис, исклучително е важно да се следи како се применува технологијата, а исто така да се осигура дека научниот развој не допира до оние кои можат да го користат за да ги потиснат другите. Затоа што што ако во едно демократско општество на власт дојдат автократи кои се обидуваат да ги користат научните достигнувања не за заштита, туку за потиснување на граѓаните? Што ако вештачката интелигенција еволуира до точка каде што почнува сама да донесува одлуки со брзина надвор од дофатот на човечката мисла? Дури и во демократските земји, владите и граѓаните мора да бидат внимателни со технологијата и да внимаваат за какви цели таа се користи, предупредува Вашингтон пост.