Имре Фаркаш, архитектот чие дело е Железничката во Нови Сад, ја проектирал и Гимназијата во Тетово

Страшната несреќа што се случи на железничката станица во Нови Сад, во која загинаа 14 лица поради уривање на настрешницата, го привлече вниманието на таа зграда која на почетокот на шеесеттите години на минатиот век претставуваше вистински архитектонски бисер.

Зградата на железничката станица во Нови Сад е дело на архитектот Имре Фаркаш и неговите соработници од проектното студио „Архитект“. Изграден е во далечната 1964 година за осум месеци, додека неговата реконструкција се чуваше во тајност три години.

Архитектите Имре Фаркаш и Милан Матовиќ ја завршија работата беспрекорно. Одлично го дизајнираа железничкиот полигон со четири транзитни, две локални и пет шини за чекање возови, а зградата ја поделија на четири функционални целини – дел за управување со сообраќајот, репрезентативна сала со чекални, ресторан и сегмент за истовар и увид на возови.

Покривот беше луцидна авторска фантазија, асоцијација со покривите на типичните панонски куќи. Впечатливо беше и лобито на станицата со забележлива „потковица“, пресвртница за пристапните патни возила. Внатрешноста на „потковицата“ е украсена со прекрасна цветна градина.

Проектираниот објект беше исклучително функционален и им овозможи на над 1.000 патници од платформата да пристигнат пред зградата за само една минута.

Фаркаш е роден во 1924 година во Нови Бечеј. Студирал и дипломирал во Белград во 1950 година. По дипломирањето бил ангажиран како асистент, а потоа како вонреден наставник по предметите Нацрт геометрија, перспектива и технички цртеж на Архитектонскиот отсек на Техничкиот факултет во Скопје, каде останал до 1955 година.

Во тој период бил асистент на директорот за проектирање на истиот Факултет, а се занимавал со проектирање и изработка на статички пресметки. Најпознатите проекти на Имра Фаркаш во Македонија се Гимназијата во Тетово (1951) и поголем станбен блок за универзитетски наставници, создаден во соработка со неговиот колега Ристо ШЕкерински.

Во текот на наредната деценија живее и работи во Нови Сад како водечки архитект во ПБ „Архитект“ каде проектира неколку јавни и училишни објекти (продукциска сала Кулпин, Средно Машинско училиште, Средно Медицинско училиште, Педагошки факултет и типичен проект на основно училиште во Лиман I), како и поголем број станбени згради.

Тогаш му беше доверена изградбата на железничката станица во Нови Сад, која беше изградена за неполни осум месеци.

Посебно внимаваше на деталите, во внатрешноста на големата и двокатната сала. Површината на таванот е составена од истите „позлатени“ квадратни ќерамиди, кои во даденото соѕвездие презедоа улога на необичен и неконвенционален модул што ја покрива „цик-цак“ внатрешната, долна површина на кровната конструкција. Познатото „Фаркашово злато“ придонесе за топлината на овој двокатен простор, а со тоа и за топло и домашно добредојде на патниците кои пристигнуваат во Нови Сад.

Како што пишуваа медиумите, поради зависта на локалните архитекти и поединци на влас , тогаш се водеше јавна кампања против предлогот да се награди со Октомвриската награда на градот Нови Сад.

Фаркаш тешко го поднел сопнувањето на колегите и се преселил во Канада. Тој го напушти Нови Сад во 1966 година и се пресели во градот Брамптон во Канада, каде што работеше во архитектонски дизајн до неговото пензионирање во 1996 година. Тој никогаш не ја заборавил станицата во Нови Сад, а и денес неговите студенти таму, кога ќе се најдат во Европа, се погрижуваат да го посетат животното дело на нивниот професор. Тој почина пред десет години.

Фаркаш припаѓал на голема група домашни архитекти кои создавале под силно влијание на европската функционалистичка архитектура. Неговите дела се карактеризираат со функционалистички внатрешен и надворешен дизајн, употреба на рамни покриви и различни материјали.

извор: Danas.rs