МЕМОАРИТЕ НА ХАРИ – На островот, шокирани од книгата која ги разоткрива тајните на благородништвото: “Ја загрози(л) монархијата, еве го најлошиот дел”

Книгата на Хари може да има и политички и безбедносни импликации за британската надворешна политика и вооружените сили

Автобиографската книга на поранешниот британски принц Хари со наслов “Spare” (резерва) предизвика големо внимание во британските медиуми и меѓу политичките коментатори поради неколку бомбастични тврдења кои фрлаат лоша светлина врз актуелниот британски монарх, кралот Чарлс, како како и за братот на Хари, престолонаследникот принцот Вилијам.

Покрај големата штета што книгата може да му ја нанесе на кралското семејство, одредени детали од книгата ненамерно го оцрнуваат самиот автор, војводата од Сасекс, кој беше на удар на многу ветерани на британската армија поради потсетувањето на неговата улога во војната во Авганистан, а неговата книга може да има и политички и безбедносни импликации за британската надворешна политика и вооружените сили.

Заминувањето на кралицата Елизабета го означи крајот на една ера за британската монархија, при што многумина се прашуваат што следува – дали ова е бавниот почеток на крајот на монархијата. Се повеќе млади Британци не мислат дека монархијата е нешто без кое не можат да живеат. Истражувањата на јавното мислење по смртта на кралицата покажаа дека приближно две третини од Британците – околу 67% – сè уште ја сакаат монархијата, но сè помалку имаат позитивно мислење за неа – само 60%.

Војводата од Сасекс
Хари, војводата од Сасекс, кој се откажа од својата улога во кралското семејство и повеќе не се нарекува принц, е еден од тројцата најнепопуларни членови на кралското семејство во Обединетото Кралство – само неговата сопруга Меган Маркл и принцот Ендру, брат на сегашниот крал, се поомразени од него, името се поврзува со низа скандали поврзани со покојниот Џефри Епштајн и обвинувања за сексуална злоупотреба.

На крајот на минатата година, кралот Чарлс беше попопуларен од самата монархија – дури 67% од граѓаните во анкетата на YouGov изјавија дека имаат позитивно или многу позитивно мислење за него. Иднината на монархијата во Велика Британија всушност најмногу ја штити престолонаследникот, принцот Вилијам, за кој имаат позитивно мислење 81% од Британците, додека неговата сопруга Кетрин Мидлтон е позитивна за дури 75% од Британците.

Книгата на Хари, која официјалноизлезе во Британија на 10 јануари, се чини дека е дизајнирана да се пресмета, да ја наруши популарноста на Чарлс и Вилијам и да го прикаже самиот Хари во попозитивно светло, како невина жртва на суровата машинерија на британската монархија. Бидејќи првите примероци од книгата по грешка се појавија во книжарниците во Шпанија оваа недела, британските медиуми добија шанса да ги добијат сочните детали од книгата и да ги коментираат пред нејзиното објавување.

Кралот Чарлс е претставен во книгата како отсутен татко, незаинтересиран за своето второ дете. „Родивте наследник и родивте резервна копија, мојата работа е завршена“, наводно ѝ рекол Чарлс на принцезата Дијана по раѓањето на Хари. Хари тврди дека по тие зборови побрзал да ја запознае својата љубовница, денешната сопруга Камила.

Тој се обиде да го извалка Вилијам раскажувајќи една анегдота во која неговиот постар брат еднаш физички го нападна, откако браќата се скараа околу сопругата на Хари, која Вилијам ја обвини дека е „тешка“, „груба“ и „абразивна“. Вилијам, тврди Хари, го фатил својот брат за јака и го фрлил на подот во кујната, а Хари се повредил на садот за кучиња што бил на подот.

Најконтроверзниот дел од книгата е изјавата на Хари дека убил 25 талибанци во Авганистан, дека може да ги преброи затоа што после секоја мисија гледал снимка од својата акција – Хари служел како стрелец на хеликоптер Апачи. Тој додаде дека во жарот на битката не размислувал за нив „како луѓе“, туку за „шаховски фигури што ги отстранува од таблата“.

Раце на кундакот

Војскиот ветеран, пензионираниот полковник Тим Колинс го обвини Хари дека рекол дека бројот на неговите загинати е невкусно, додавајќи: “Ние не ги ставаме рацете на кундакот” . Колинс го обвини дека се впуштил во трагична измама за да заработи од начин на живот што не можел да си го дозволи и дека „некој друг го избрал за него“, мислејќи на неговата сопруга.

„Ние не се однесуваме така во армијата, не размислуваме така. Тој многу ја разочара нашата страна. Некои безбедносни експерти предупредуваат дека со своите изјави Хари ја подигнал опасноста за себе и за своето семејство – затоа што може да биде мета на исламистичките радикали, но и дека го загрозил угледот на британската армија.

На изјавите од книгата на Хари – Талибанците, кои ја презедоа власта по хаотичното повлекување на западните сили од таа земја, реагираа претставници на актуелните власти во Авганистан. „Оние што ги убивте не беа шаховски фигури“, рече Анас Хакани, член на талибанската влада. „Тие беа луѓе. Имаа семејства кои го чекаа нивното враќање. Меѓу убијците на Авганистанците нема многу пристојни како вас за да ја откријат својата совест и да ги признаат своите воени злосторства“.

За некои коментатори, како Хелен Рамблоу од Тајмс, целата сага е толку болна што ги претвора Британците во републиканци. Габи Хинслиф од Гардијан смета дека тоа е остро предупредување за опасностите од наследувањето на моќта. Други веруваат дека најмногу штета ќе претрпи самиот Хари.