Во иднина нема да се водат војни за нафта, туку за чипови

Првиот човек на компанијата Intel, Пат Гелсинџер, на Светскиот економски форум во Давос изјави дека локациите на нафтените резерви ја дефинирале геополитиката во претходните 50 години и дека во следниот половина век многу поважен фактор ќе биде „каде се технолошките синџири на снабдување и каде се произведуваат чиповите“.

Покрај своите фабрики во Орегон, Ново Мексико и Аризона, Intel гради нови капацитети во Охајо додека ги проширува своите меѓународни операции во Израел, Ирска, Малезија, Германија и Италија. Компанијата се очекува да инвестира 20 милијарди долари во своите фабрики во САД, како и до 90 милијарди долари во европските фабрики. Гелсинџер вели дека придобивките од овие инвестиции нема да ги почувствува само Intel, туку дека тие ќе бидат од суштинско значење за „глобализацијата на најкритичниот ресурс“, додавајќи дека им е потребен „географски избалансиран и еластичен синџир на снабдување“.

Недостигот на полупроводници предизвикан од пандемијата го погоди речиси секој производ што содржи чип, вклучително и возилата. Последиците од оваа криза ги натераа САД да го усвојат законот за чипови вреден 280 милијарди долари, од кои 52 милијарди се наменети за субвенционирање на производителите на чипови.

„Ако научивме нешто од повеќегодишната криза предизвикана од Ковид, тоа е дека ни требаат поотпорни синџири на снабдување“, рече Гелсинџер.

Друг важен фактор за диверзификација на синџирите за снабдување со полупроводници е Тајван. Извозот на чипс од оваа земја, која испорачува 50 отсто од светскиот пазар, лани порасна за 18,4 отсто. Гелсинџер претходно предупреди на опасностите од потпирање на островската држава поради зголемените тензии меѓу Тајван и Кина.

„Тајван не е стабилно место“, рече извршниот директор во 2021 година. „Пекинг испрати 27 воени авиони во нивниот воздушен простор. Дали тоа ве прави да се чувствувате повеќе или помалку удобно?“

Зборовите на Чен Венлинг, главен економист во кинескиот центар за меѓународна економска размена, кој минатата година рече дека Кина мора да го заземе TSMC во случај на инвазија на Тајван, само дополнително ја зголемуваат оваа загриженост. Како одговор на ваквите закани, генералниот директор на Бирото за национална безбедност на Тајван рече дека Кина може „да ја фати златната кокошка, но не и златните јајца“, алудирајќи на наводните американски планови да ги уништат нивните објекти доколку кинеската војска стапне на нивно тло.